Brkač

Brkač (tal. San Pancrazio di Montona), naselje iznad doline Mirne, u općini Motovun (45°20′N; 13°48′E; 150m nadm. vis.); 145st. (2001). Stanovnici se bave tradicijskim i plantažnim vinogradarstvom i drugim oblicima poljodjelstva, a u novije se doba manji dio stanovništva orijentira na seoski turizam. U pov. se izvorima prvi put spominje u XII.st. Šire područje Brkača naseljeno je već u prapovijesti – na obližnjem brežuljku Šubjenta pronađena je veća količina prapov. keramike, te ostatci manje antičke građevine, ulomci rimske keramike, te nekoliko komada kasnoantičke keramike. Nalazi iz razdoblja antike uvrđeni su na još nekoliko lokaliteta na području Brkača (Krancetići, Podšubjenta) te u samom naselju. Iz istoga je razdoblja veći gospodarsko-stambeni kompleks (villa), preuređen u ranom sr. vijeku, kada je izgrađena i stara, ranoromanička crkva sv. Pankracija (oko 50 m južnije od današnje crkve). Uz to razdoblje veže se i groblje otkriveno na lokalitetu Vrh, zapadno od Brkača. Obnavljana je u više navrata, a 1941. srušena je do temelja. Istodobno započinje izgradnja današnje crkve, posvećene 1944.

LIT.: A. Šonje, Crkvena arhitektura zapadne Istre, Pazin 1982; B. Marušić, Ranosrednjovjekovna nekropola na Vrhu kod Brkača, Pula 1979; R. Matijašić, Ageri antičkih kolonija Pola i Parentium, Zagreb 1988.

M. Barada