Fascio Italiano di Combattimento

Fascio Italiano di Combattimento, temeljna polit. organizacijska jedinica faš. pokreta, a od 1921. i faš. stranke. Njihov osnutak 23.III.1919. u Milanu označio je stvarni početak faš. pokreta. U travnju 1919. nastajali su prvi »idejni«, a sljedećih mjeseci i organizacijski obrisi profaš. udruga i skupina koje će se nazivati squadre d’azione i Fascio Italiano di Combattimento, u Istri okupljenih oko tal. »domoljubnih« udruga Associazione Patriottica, Fascio dei Combattenti i udruga »Giovanni Grion«, ponajprije u Puli, potom u ostalim gradovima južne, zap. i sr. Istre. Isprva je, u organizacijskom i djelatno-polit. smislu, udruga bila identična s formacijskim oblikom squadra d’azione: članovi fascia bili su i članovi squadre, koju je predvodio caposquadra, a taj je u isto vrijeme bio i povjerenikom (predsjednikom) Fascia Italiano di Combattimento. Squadra d’azione u prvo je vrijeme bila »taktička vojna postrojba« faš. pokreta. Članstvo fascia dijelilo se na iscritte (upisane) i tesserate (koji imaju iskaznicu i plaćaju članarinu). Tesserati su imali pravo birati i biti birani, sudjelovati u raspravama o važnim polit. i dr. pitanjima pokreta i glasovati; sva ta prava iscritti nisu imali, smatrani su tek simpatizerima i vrlo su rijetko sudjelovali u akcijama squadra.

LIT.: A. Lyttelton, La conquista del potere. Il fascismo dal 1919 al 1929, Bari 1974; E. Gentile, Storia del partito fascista 1919–1922, Movimento e milizia, Bari 1989; D. Dukovski, Fašizam u Istri 1918–1943, Pula 1998.

D. Dukovski