Quarantotto (Quarantotti), Giovanni

Quarantotto (Quarantotti), Giovanni, povjesničar, pjesnik (Rovinj, 9.VI.1881 – Venecija, 13.XI.1977). Studij je završio 1905. na Sveučilištu u Grazu, a potom je bio nastavnikom u tal. gimnaziji u Pazinu. Za I.svj. rata bio je, zbog dotadanje suradnje s mnogobrojnim iredentističkim listovima, interniran u Austriji do 1918. Nakon povratka u Trst najprije je bio ravnateljem Dopunske škole (Scuola Complementare), od 1928. Učiteljske škole (Istituto Magistrale). U politici se angažirao među osnivačima faš. pokreta. Prve mladenačke pjesme (lirika Tentativi, soneti Musiche e fantasmi, Sponde adriatiche, kratki spjev Histria) napisao je 1901–03., zatim je objavio zbirku Sonetti istriani (1908), Rime dell’attesa e della passione istriana (1919) i dr. Od 1903. objavljivao je stihove, članke, studije u časopisu Pagine Istriane, te bio stalnim suradnikom novina Il Piccolo i časopisa Porta orientale, Atti e Memorie della Società istriana di archeologia e storia Patria, Archeolografo Triestino i dr. Godinama je u arhivima istraživao gradivo za povijest tal. preporoda u Istri, te je toj temi posvetio mnoge tekstove. U tome ga je poticao i njegov tast Pier Antonio Gambini, političar koji je bio u središtu tal. nacionalnoga pokreta u Istri. Proučavao je arhive C. Combija i A. Madonizze, pisao o separatističkom pokretu, koji je promovirao tršćanski list La Favilla, te je pratio polit. zbivanja oko borbe za pripadnost Istre Italiji. Gl. su mu djela Figure del Risorgimento in Istria (1930), Uomini e fatti del patriottismo istriano (1934), Storia della Dieta del Nessuno (1939), Sviluppi dell’Idea nazionale e unitaria a Trieste e nell’Istria dal 1859 al 1866 (1949), L’Istria nel 1848 (1949), Pietro Kandler e l’Istria (1951), Nicolò de Rin nel movimento risorgimentale di Trieste (1952), Trieste e l’Istria nell’età napoleonica (1954) i Il principio autonomistico dell’Istria nell’Ottocento (1958). Iz njegovih su posljednjih godina studije Gli Istriani nella difesa di Venezia (1966), Metternich contro Leopardi (1969–70), Un’inquisizione politica nell’I.R. Ginnasio di Capodistria; La seconda Dieta istriana (1861–67) (1971) i Nuovi apporti alla biografia di Antonio Madonizza (1972).

LIT.: A. Fragiacomo, Due poeti dell’Irredentismo, Pagine istriane, 1968, 23; A. Benedetti, Rovignesi che si sono particolarmente distinti, u: Rovigno d’ Istria, Trieste 1997; F. Semi, Istria e Dalmazia: uomini e tempi, I, Istria e Fiume, Udine, 1991.

M. Budicin